هافبک یا بازیکن میانه یا بازیکن میانی (به انگلیسی:Midfielder)، در فوتبال، بازیکنی است که جایگاهش بین مدافع و مهاجم است. بعضی از هافبک ها گرایش دفاعی دارند، گروهی در کمربند میانی زمین بازی می کنند، گروهی گرایش هجومی دارند و تعدادی هم بعنوان یار آزاد حق بازی در تمام منطقه های میانی زمین را دارند. وینگر نوعی هافبک است.
یکی از مهمترین نکات در مربی فوتبال، فهمیدن نقش بازیکنها و نحوه اجرای وظایفشان در زمین بازی میباشد. زمین فوتبال به ۹ ناحیه تقسیم شده است: سه ناحیه هجومی، سه ناحیه میانی و سه ناحیه دفاعی. هر ناحیه نیز به موقعیت های دقیق بازیکنان تقسیم شده است. در کل ۵۰ موقعیت گوناگون در زمین فوتبال تعبیه شده است. یکی از این موقعیت ها برای دروازه بان در نظر گرفته شده است. ۴۹ موقعیت باقی مانده هم به صورت یک صفحه شطرنجی با هفت ردیف عمودی و افقی نمایش داده می شوند.
هر هافبک یک ناحیه تأثير گذاری معین دارد و در اطراف خودش روی بازی تأثير می گذارد. بيش ترین تأثير بازیکن بر روی بازی، در ناحیه ایست که در آن قرار گرفته است. تا حد معینی هم بر روی بازی نواحی مجاور اثر می گذارد ولی تأثير او بر روی نواحی دورتر بسیار کم است.
انواع هافبک در فوتبال
۱. هافبک دفاعی:
یکی از حیاتی ترین پست های تاکتیک هافبک دفاعی است که اکثراً جلوی دفاع می ایستد وظیفه قطع توپ، پوشش بازیکنانی که در حمله شرکت می کنند و پیروزی در جنگ های تن به تن را بر عهده دارند. برترین نمونه این بازیکنان در بوندس لیگا توماس دلینی از دورتموند است.
۲. هافبک وسط:
هافبک میانی یا هافبک مرکزی بازیکنی است که تقریباً وظایف دفاعی و هجومی او با هم برابرند، در زمانی که مالکیت توپ در اختیار تیم خودی است، نقش هجومی می گیرد و رو به جلو حرکت می کند تا توپ را به خط حمله و مهاجمان برساند، همچنین بعضی از این بازیکنان توانایی شوت زنی دارند و میتوانند توپ را از پشت محوطه جریمه به سمت دروازه حریف شوت کنند. در حالیکه اگر توپ در اختیار تیم رقیب باشد به عقب بر می گردند تا به مدافعان کمک و در توپ گیری شرکت کنند. این هافبک ها معمولاً بيش ترین آمار پاس صحیح را در هر مسابقه دارند. هافبک مرکزی به دنبال اجرای بازی از مرکز زمین، عبور از توپ در مورد حفظ مالکیت و پیگیری جنبش زمین، همچنین جنبش حمله ی بازیکنان حریف است.
۳. هافبک راست RM:
وظیفه اصلی هافبک راست، حمله از جناح راست و ارسال سانترهای دقیق است.
۴. هافبک چپ LM:
وظیفه اصلی هافبک چپ، حمله از جناح چپ و ارسال سانتر بر روی دروازه حریف است.
۵. هافبک هجومی:
یک هافبک امکان دارد نسبت به هافبک دیگر موجود در همان پست به طرف جلو حرکت کند ولی با نقش پشتیبانی کردن بازیکن یا بازیکن های دیگر.
همچنین هافبک های کناری (هافبک راست و چپ) با حرکت در عرض می توانند از پای مخالف خود استفاده نموده و شوت زنی کنند. رابطه هافبک های کناری فوتبال با دفاع های کناری بسیار مهم بوده و بایستی که در دفاع نیز شرکت کنند.
۶. هافبک نگه دارنده:
هافبک نگه دارنده به هافبکی می گویند که بیشتر گرایش دفاعی دارد و معمولاً در نزدیکی خط دفاعی بازی می کند، در حالیکه امکان دارد خیلی از هافبک های تیم در فاز هجومی باشند، هافبک های نگه دارنده معمولاً در نیمه زمین خودی حضور دارند تا مانع بازی سازی و شوت زنی تیم حریف شود و از ضد حملات احتمالی آنها جلوگیری کند. مسئولیت این بازیکنان در زمان حمله نیز معمولاً این است که اغلب با پاس های کوتاه، سایر بازیکنانی که توان هجومی بیشتری دارند را صاحب توپ کنند، ولی امکان دارد بسته به استراتژی تیم وظایف دیگری هم برای آنها تعریف شود.
۷. هافبک باکس تو باکس:
هافبک کامل یا باکس تو باکس (box- to- box midfielder)، بازیکنی است که ناحیه ی وسیعی از زمین را پوشش می دهد. یعنی میتواند تقریباً در همه ی حد فاصل بین دو محوطه زمین بازی کند. هافبک باکس تو باکس (جعبه به جعبه) اسباب بازی تیم است. هافبک باکس تو باکس در بازگشت به دفاع، پیش از اینکه طول زمین در مراحل حمله درگیر شود، کمک می کند.
۸. وینگر مرکزی:
۱۰ کاذب یا وینگر مرکزی که در ایران بیشتر با عنوان مهاجم کاذب شناخته می شود، یک پست جدید در فوتبال است که در طی سالیان گذشته موسوم به فوتبال مدرن، ابداع شده است و در تیم هایی که از مهاجم تخصصی استفاده نمی کنند، هافبک هجومی یا وینگر در مواقعی نقش مهاجم می پذیرد و بازیکنانی با چنین پست، در خط نخست حمله قرار دارند و به جای مهاجمان سنتی در ترکیب استفاده می شوند. آنها مدافعان حریف را به عقب می رانند و با دریبل های خود موقعیت ایجاد می کنند. بعضی اوقات هم به یک هافبک تبدیل می شوند.
۹. بازیساز پیشرفته:
بازیساز پیشرفته نقشی است که در پستهای هافبک میانی (MC)، هافبک میانی تهاجمی( AMC)، هافبک تهاجمی چپ و هافبک تهاجمی راست وجود دارد.
۱۰. وینگرها:
یکی از متداولترین نقشها در بخشهای کناری زمین، وینگرها هستند که میتوانند هم در نقش تهاجمی و هم در نقش پشتیبان عمل کنند. نقش آن ها نسبتا ساده است؛ گرفتن توپ، عبور کردن از دفاع با گامهای سریع و سانتر توپ به درون محوطه جریمه یا حرکت به صورت قطری و ایجاد موقعیت شوت زنی برای خودش (این نقش بیشتر به وسیله وینگر معکوس یا inverted winger انجام میشود یعنی بازیکنی که راست پا است در سمت وینگر چپ و بازیکنی که چپ پا است در وینگر راست بازی خواهد کرد.) وینگرها معمولاً بازی را از پستهای کناری زمین شروع میکنند بدین ترتیب آنها مستقیما فول بکهای حریف را به چالش میکشند و سبب افزایش عرض دفاع حریف میشوند.
بهترین هافبکهای تهاجمی فیفا ۲۳
برونو فرناندز که بهترین هافبک تهاجمی فیفا ۲۲ بود، اکنون به جایگاه سوم تنزل پیدا کرده و برناردو سیلوا از منچسترسیتی بر صدر نشسته است. توماس مولر نیز همچنان در جایگاه دوم بهترین هافبک های فیفا قرار دارد. نکته جالب توجه، پیشرف قابل ملاحظه بازیکنانی چون مارتین ادگارد، لورنزو پلگرینی و پیوتر زلینسکی است.
رتبه | نام | باشگاه | نمره |
۱ | برناردو سیلوا | منچسترسیتی | ۸۸ |
۲ | توماس مولر | بایرن مونیخ | ۸۷ |
۳ | برونو فرناندز | منچستر یونایتد | ۸۶ |
۴ | مارکو رویس | بورسیا دورتموند | ۸۵ |
۵ | نبیل فکری | رئال بتیس | ۸۵ |
۶ | مارتین ادگارد | آرسنال | ۸۴ |
۷ | میسن مونت | چلسی | ۸۴ |
۸ | لورنزو پلگرینی | آ اس رم | ۸۴ |
۹ | کای هاورتز | چلسی | ۸۴ |
۱۰ | الخاندرو گومز | سویا | ۸۴ |
۱۱ | پیوتر زلینسکی | ناپولی | ۸۳ |
۱۲ | داوید سیلوا | رئال سوسیهداد | ۸۳ |
۱۳ | لوکاس پاکوئتا | وستهام | ۸۲ |
۱۴ | استیون برگویس | آژاکس | ۸۲ |
15 | جیمز مدیسن | لستر سیتی | ۸۲ |
بهترین هافبکهای تدافعی فیفا ۲۳
بالاخره جاشوا کیمیچ به صدر فهرست بهترین هافبکهای تدافعی فیفا رسید و بالاتر از کاسمیرو در مکان نخست جای گرفت. نکته بارز، اما، صعود ۷۳۹ پلهای تازهواردی به نام ساندرو تونالی از آث میلان است که خود را در جمع ده هافبک تدافعی برتر فیفا جای داد.
رتبه | نام | باشگاه | نمره |
۱ | جاشوا کیمیچ | بایرن مونیخ | ۸۹ |
۲ | کاسمیرو | منچستر یونایتد | ۸۹ |
۳ | انگولو کانته | چلسی | ۸۹ |
۴ | فابینیو | لیورپول | ۸۷ |
۵ | رودری | منچستر سیتی | ۸۷ |
۶ | مارسلو بروزوویچ | اینتر میلان | ۸۶ |
۷ | سرخیو بوسکتس | بارسلونا | ۸۵ |
۸ | دکلان رایس | وستهام | ۸۴ |
۹ | فرانک یانیک کسیه | بارسلونا | ۸۴ |
۱۰ | ساندرو تونالی | آث میلان | ۸۴ |
۱۱ | توماس پارتی | آرسنال | ۸۴ |
۱۲ | ویلفرد اندیدی | لستر سیتی | ۸۴ |
۱۳ | کونارد لایمر | لایپزیش | ۸۳ |
۱۴ | پیر امیل هویبرگ | تاتنهام | ۸۳ |
۱۵ | فرناندو | سویا | ۸۳ |
بهترین هافبکهای میانی فیفا ۲۳
کوین دی بروین علاوه بر اینکه چهارمین بازیکن برتر فیفا ۲۳ محسوب میشود، بهترین هافبک میانی فیفا ۲۳ نیز به شمار میرود. پس از او، تونی کروس و سپس همتیمیاش لوکا مودریچ به ترتیب در رتبههای دوم و سوم جای میگیرند. نکته جالب توجه، صعود ۴۱۲ پلهای جود بلینگهام به رتبه پانزدهم این لیست است.
رتبه | نام | باشگاه | نمره |
۱ | کوین دی بروین | منچسترسیتی | ۹۱ |
۲ | تونی کروس | رئال مادرید | ۸۸ |
۳ | لوکا مودریچ | رئال مادرید | ۸۸ |
۴ | فرانکی دی یونگ | بارسلونا | ۸۷ |
۵ | مارکو وراتی | پاریس سنت ژرمن | ۸۷ |
۶ | لئون گورتسکا | بایرن مونیخ | ۸۷ |
۷ | تیاگو | لیورپول | ۸۶ |
۸ | سرگئی میلینکوویچ | لاتزیو | ۸۶ |
۹ | نیکولو بارلا | اینتر میلان | ۸۶ |
۱۰ | پارخو | ویارئال | ۸۶ |
۱۱ | ایلکای گوندوگان | منچسترسیتی | ۸۵ |
۱۲ | پل پوگبا | یوونتوس | ۸۵ |
۱۳ | جورجینیو | چلسی | ۸۵ |
۱۴ | پدری | بارسلونا | ۸۵ |
۱۵ | جود بلینگهام | بورسیا دورتموند | ۸۵ |